آرامگاه خواجه اباصلت در مشهد
خواجه اباصلت هروی چه کسی ست ؟
خواجه اباصلت از نظر دینی از خادمان و صحابی برجسته امام رضا علیه السلام بوده است و در زمان شهادت امام نزدشان حضور داشته و روایت شهادت امام رضا از خواجه اباصلت نقل شده است
«خواجه اباصلت هروی» از دانشمندان ،متکلمین، راویان و حدیث گویان به نام عصر خود بوده که به نقل از مجالس المؤمنین ، در سال ۱۶۰ هجری قمری (تاریخ ولادت وی روشن نیست، ولی از آن رو که به گفته خودش از روزگار کودکی ۳۰ سال در محضر سفیان بن عیینه (متوفی ۱۹۶ ق) بوده است، می‌توان تولد او را در حدود ۱۶۰ق تخمین زد) در شهر مدینه چشم به جهان گشود و در نیشابور بزرگ شد .به علت اینکه اجداد خواجه اباصلت از شهر هرات (یکی از ولایات افغانستان) بوده‌اند به «اباصلت هروی» معروف گردیده است
توضیحات تکمیلی : جد اول یا دوم اباصلت، در هرات می‌زیسته و در فتوحات، اسیر و به حجاز برده شده و به عنوان غلام در اختیار عبدالرحمن بن سَمُره قرشی قرار گرفته است
خواجه اباصلت پس از هجرت حضرت امام رضا (ع) از مدینه به خراسان ،به این منطقه آمد و در سفر همراه حضرت علی بن موسی الرضا(ع) بوده است و راوی صریح چگونگی شهادت آن حضرت به دست مأمون عباسی بود و بعد از آن کتاب وفاه الرضا را تالیف کرد
خواجه اباصلت با نام کامل ” عبدالسلام بن صالح بن سلیمان ایوب بن میسره ” ادم خاص و صحابی برجسته و امین علی بن موسی الرضا بوده و بنا به نظر بسیاری از علماء شیعه و سنی، او از محدثین شیعه مذهب و محبّ اهل بیت و فردی عادل، راستگو، اهل علم و حدیث، زاهد، مردم دوست و بسیار اهل سفر بوده‌است.
و امام هنگامیکه آثار زهرانگوری را که در مجلس مأمون خورده بود، حس می‌کند به خواجه ابا صلت دستور می‌دهد، فرشهای اطاق را جمع کند و در‌ها را ببندد. از مجموع گفته‌های مورخان درباره خواجه ابا صلت چنین بر می‌آید که وی با آنکه دانشمند و غنی بوده است آنقدر به امام نزدیک بوده که گاهی سمت خدمتکاری وی را تعهد میکرده است
وی با توجه به رخدادهای سیاسی دوران عباسیان تا هنگام وفاتش به دور از انظار زندگی می کرد
بنای آرامگاه خواجه اباصلت در مشهد
بنای پیشین آرامگاه گویا بقعه‌ای نیمه مخروبه بوده که مقارن با گسترش شهر مشهد و به همت کربلایی محمد علی درویش از عرفای سده هشتم هجری به صورت یک بنای چهارضلعی و گنبدی بر فراز آن تجدید بنا گردید و در حدود سال‌های 1310 و 1352ش مرمت‌ها و الحاقاتی در آن صورت گرفت.
همچنین در سال‌های اخیر بنای آرامگاه با زیر بنای 920 مترمربع با شیوه جدید بازسازی شده و نمای ضریح هشت ضلعی بقعه متبرکه این بنا امام هشتم(ع) ساخته شده است
و پیرامون آن نیز تسهیلاتی را از جمله خدمات رفاهی، رستوران، چایخانه، بخش اداری، تجاری و پارکینگ برای زائرین فراهم آورده‌اند این مجموعه در فاصله 10 کیلومتری شرق شهر مشهد در حاشیه جاده فریمان – مشهد قرار دارد
خواجه اباصلت در محضر امام رضا
اکثر قریب به اتفاق علمای امامیه، وی را از اصحاب امام رضا دانسته‌اند. هرچند بیشتر منابع اهل سنت، اباصلت را خادم امام رضا(ع) معرفی کرده‌انداما از علمای امامیه کسی جز مقدس اردبیلی، او را خادم امام رضا(ع) ندانسته است. شاید از آنجا که جنبه علمی و حدیثی اباصلت بر خادم بودن وی غلبه داشته، اکثر علمای امامیه واژه خادم را درباره او به کار نبرده‌اند.
اباصلت در نیشابور در خدمت امام رضا حاضر بوده و در سرخس نیز به دیدار ایشان رفته است. او هنگام ورود امام رضا به نیشابور، حدیث سلسلة‌الذهب را از ایشان نقل کرده است. اکثر روایات مربوط به نحوه شهادت امام رضا(ع) از اباصلت نقل شده‌اند.
اکثر روایات مربوط به نحوه شهادت امام رضا(ع) از اباصلت نقل شده‌اند.
خواجه اباصلت در محضر امام جواد
در اینکه اباصلت، امام جواد(ع) را ملاقات کرده جای تردید نیست زیرا زمانی که امام رضا(ع) در بستر شهادت بود، امام جواد(ع) از مدینه به طوس آمده و گفت‌گویی میان امام جواد(ع) و اباصلت رخ داده است. بعد از شهادت امام رضا نیز دو ملاقات بین امام جواد(ع) و اباصلت گزارش شده است: یکی هنگام نماز خواندن امام جواد(ع) بر پیکر امام رضا(ع) بود و دیگری زمانی رخ داد که اباصلت به دستور مأمون زندانی شد و با معجزه امام جواد(ع) و حضور آن حضرت در زندان، رهایی یافت
شخصیت علمی و حدیثی خواجه اباصلت
او در طلب علم به نقاط مختلفی چون عراق، حجاز و یمن سفر کرد و از کسانی چون حماد بن زید، عطاء بن مسلم، معتز بن سلیمان، عبدالرزاق صنعانی، مالک بن انس، فُضیل بن عیاض و عبدالله بن مبارک استماع حدیث نمود
ابوالصلت چندی در بغداد به روایت حدیث پرداخت و در روزگار مأمون به عزم جنگ به مرو آمد و چون به مجلس خلیفه وارد شد و مأمون کلام او را شنید، به او علاقمند شد و از خواصش قرار داد. ابوالصلت در رد مرجئه، جهمیه،زنادقه و قدریه می‌کوشید و بارها با بشر مریسی در حضور مأمون مناظره کرد
اباصلت هروی نزد همه رجالیان شیعه مورد وثوق است. در بین اهل سنت نیز وی را تایید کرده‌اند
اباصلت، احادیث بسیاری از امام رضا نقل کرده است
مذهب خواجه اباصلت چه بود؟
با وجود آنکه اباصلت از یاران امام رضا(ع) شمرده شده ولی در مذهب او اختلاف وجود دارد. از یک سو شیخ طوسی او را از عامه شمرده ولی گروهی از محدثان اهل سنت، تنها بر تشیع او خرده گرفته‌اند این گروه، سنی بودن اباصلت را انکار کرده و فقط به دلایل گرایش‌های شیعی، او را مورد بی‌مهری و گاه توهین قرار داده‌اند
نشر احادیث فضایل امیرمؤمنان از زیان خواجه اباصلت
یکی از نقاط برجسته شخصیت اباصلت هروی، نقل فضایل امیرمؤمنان به ویژه حدیث «مدینة العلم» از زبان محدثان بنام اهل سنت است
آثار خواجه اباصلت
ابوالصلت کتابی در باب وفات امام رضا(ع) تألیف کرده که نجاشی از آن نام برده و ابن بابویه از آن در عیون اخبار الرضا استفاده کرده است.
اینکه اخبار وفات امام رضا(ع) غالبا از ابوصلت روایت شده، نشان از آن دارد که کتاب وی در این موضوع دست‌کم تا قرن پنجم و حتی ششم موجود بوده است.
مقبره عمومی خواجه اباصلت در مشهد
گروهی برای تقرب به خواجه، وصّیت می‌کرده‌اند که در کنار وی برای همیشه آرام گیرند و این از سنگ قبرهای کهن که در پیرامون آرامگاه خواجه هست کاملا مشهود است و نشان می‌دهد که حتّی بسیاری از عرفای بزرگ نیز در اینجا مدفونند، چنانچه یکی از سنگ قبر‌ها متعلق است به درویش علی متوفی به سال 726 ه . ق
فضای اطراف آرامگاه خواجه اباصلت هروی، از قبرستان های مشهد است و قبور زیادی در محوطه و بیرون آرامگاه دفن شده اند
آدرس آرامگاه خواجه اباصلت کجاست ؟
جاده مشهد به فریمان، در فاصله ۱۲ کیلومتری جنوب شرقی شهر مشهد و نرسیده به بهشت رضا (ع) واقع است
آدرس آرامگاه خواجه اباصلت روی نقشه
تلفن خواجه اباصلت
051 3848 6282
عکس و گرارش تصویری آرامگاه خواجه اباصلت
